نقش معلم در مدیریت کلاس

نقش معلم در مدیریت کلاس    

فرض کنید معلمی به کلاس وارد شود و از دانش آموزان بپرسد تا چه صفحه ای درس خوانده ایم و دانش آموز جواب دهد تا صفحه ی فلان . و بعد آن معلم به گوشه ای از کلاس رفته و شروع به تدریس کند . چنین معلمی هدفمند نیست زیرا طرح و برنامه ندارد و حال پرسش این است که معلم به عنوان یک عنصر هوشمند کلاس درس اگر فراگیرنده و رسانه ها محتوا و روش و ... را در اختیار گیرد چگونه می تواند به صورت هدفمند برنامه ریزی کند . 

« رمز موفقیت در اداره ی کلاس به برنامه ریزی قبلی ارتباط دارد »

برای کار معلمی طرح درس کافی نیست و معلم باید دست به پیشگیری بزند . و عمل مناسب را انجام دهد تا دچار سردگمی نشود . اگر به تعریف مدیریت کلاس توجه کنیم درمی یابیم که « تهیه و اتخاذ شیو ه های لازم برای ایجاد و حفظ محیطی که آموختن  آموزش بتواند در آن اتفاق بافتد . » مدیریت کلاس مفهومی وسیع تر از نظم و انضباط دارد که صرفا ساکت نگه داشتن دانش آموزان در کلاس نیست . ساکت نگه داشتن دانش آموزان در کلاس هیچ ایرادی ندارد اما نباید کار اصلی معلم فرض شود .معلم در نقش رهبر کلاس مسئول هدایت و تدوین برنامه های یک ساله است تا مطمئن شود که دانش آموزان ملاک ها و معیارها و اهداف تدوین شده در رابطه با بهبود مرکز آموزش را درک و در صدد تحقق آن ها هستند . در این برنامه معلم باید به عنوان رهبر مشخص کند که چگونه باید عمل کند تا دانش آموزان در فرآیند آموزش درگیر و نقش فعالی را با علاقه مندی در جهت تحقق اهداف کلاس بپذیرند . معلمانی در امر مدیریت موفق هستند که نظم و انضباط را در جایگاه مناسب آن در کل صحنه ی آموزش قرار دهند . مدیریت کلاس همچنین مستلزم آن است که با ایجاد محیط یادگیری مناسب به دانش آموزان یاد دهیم چگونه رفتار خود را در کلاس اداره کنند . با این حرف ها کلاس دازی مفهومی وسیعی یافته و به غیر از نظم و انضباط هدف های آموزشی معلم را در بر می گیرد .با اجرای طرح ها و مدیریت کلاس معلم نه تنها امیدوار است که میدان یادگیری دانش آموز افزایش یابد بلکه کمک می کند که دانش آموز متوجه رفتار خود باشد و آن را اصلاح کند .

معلم هنگامی که به کلاس وارد می شود به دانش آموزانی برخورد می کند که آن ها ممکن است از تجارب آموزشی خوب یا بد برخوردار باشند معلم باید با تمهیداتی در آن ها احساس خوبی به کلاس درس ایجاد کند آن ها ممکن است نسبت به معلم یا هم کلاسی ها یا مدرسه نگرش منفی داشته باشند . عملکرد عالی درکلاس موقعی ایجاد می شود که یادگیری چالش برانگیز و لذت بخش باشد و در بین دانش آموزان روح همکاری حاکم شود .

دانش آموزان چیزی بیشتر از اسامی هستند که ثبت نام شده و نام آن ها در دفاتر کلاس نوشته شده است . چون هر دانش آموز مرکز ثقل هر استراتژی هدف یا رسالتی است که نظام آموزشی در نظر گرفته است . بنابراین معلمانی که از توانایی های دانش آموزان اگاه باشند و چگونگی هدایت و مدیریت آن ها را نیز بدانند از اهمیت ویژه ای برخوردارند . 

این مطلب بدیهی است که عدم اداره ی کلاس درس تحقق اهداف آموزشی و توانایی مدرسه و کلاس را یا مشکل مواجه کند . دانش آموز همگام پذیرش ، تشویق و احترام انگیز ه خود را توسعه داده و پرورش می دهند و معلم به عنوان الگو نقش مهمی را در کلاس ایفا می کند . معلم نه با پاسخ کلامی بلکه با اعمال و رفتار به سوال های مهم دانش آموزان پاسخ می دهد و سوالاتی از قبیل : من کیستم ؟ آیا من می توانم متفاوت از دیگران پیشرفت کنم ؟ چگونه می توانم خودم را با دیگران سازگار کنم ؟ آیا معلم مرا پذیفته و به من اعتماد دارد ؟ ایا معلم به من کمک می کند تا پیشرفت کنم ؟ این سوالات بسیار مهم هستند چون معلم به همه ی آن ها پاسخ می دهد و به آن ها می گوید کیستم و چه قدر ارزش دارند. دانش آموز با نحوه برخورد معلم با آن ها به مفهوم خود پی می برند و الگوهای رفتاری خاصی رایاد می گیرند . معلم بایستی دانش آموز را شناخته و توانایی های او را بشناسد و خود باوری و عزت نفس را در او افزایش دهد .

به نظر فولزدالسون ۱۹۸۹ یکی از موارد مطلوب در رهبری کلاس سهیم کردن دیگران در آگاهی و آموخته ها ی دانش آموزان است . به همین علت معلم باید در آغاز سال تحصیلی زمان معینی را برای ارتباط با مسئولین مدرسه پیش بینی کند و برای معلم نیز ضروری است که به سخنان مسئولین مدرسه گو ش کند . بهتر است که معلم قبل از شروع سال تحصیلی جلسه ای را با مدیران و مسئولان مدرسه داشته باشد که اصطلاحا به آن خانه ی باز گویند . که حدود یک هفته قبل از شروع مدرسه بهترین زمان برای انجا م آن است . در این جلسه معلم می تواند با پرسش نامه هایی اطلاعاتی سودمند از دانش آموزان به دست آورند .